نقد فیلم Babygirl

دسته بندی :سینما 17 آوریل 2025 نازگل صبوری
نقد فیلم Babygirl از نازگل صبوری

تسلیم، تسلط‌، آزادی:
سینما، بی‌رقیب‌ترین هنر در به تصویر کشیدن زنان دل‌فریب و خواستنی بوده است؛ اما آن‌چه که “هنر هفتم” در پرداختن به آن همواره درمانده، مفهومی‌ست به‌غایت پیچیده: میل زنانه.‌ میل، با تمام ظرافت‌ها و تیرگی‌ها، با پیچ‌وخم‌های پنهان و ممنوعه‌اش.
“Babygirl” روایتی از عمق رابطه‌ای پرتنش، میان زنی در اوج قدرت در مقام مدیرعامل و مردی جوان‌ و کارآموز است؛ آنگاه که آزادی از میان مرزهای سلطه و تسلیم جستجو می‌شود. در این درام هلندی به کارگردانی “هالینا رین” به پیچیدگی‌های قدرت در روابط دسامبر-می (December-May romance)، پرداخته می‌شود و خیلی زود یک پرسش اساسی را مطرح می‌کند: آیا آن‌کس که انتخاب می‌کند تسلیم باشد، درحقیقت تسلیم شده است؟ یا این هم شکل دیگری از سلطه‌ است؟


پرتره‌ی زنی در میانه‌ی اقتدار و تمنا:
“رُمی” (با بازی نیکول کیدمن) زنی‌ست در اوج قدرت و موفقیت؛ مدیر عامل یک شرکت فناوری، باهوش و خونسرد که به ظاهر همه چیز دارد. در نخستین سکانس، رُمی را در هم‌آغوشی با همسرش (با بازی آنتونیو باندراس)، کارگردان تئاتر، می‌بینیم. پس از زمزمه‌های عاشقانه‌، رُمی در سکوت، به اتاق دیگر می‌رود و با شور و حرارتی سرکوب‌شده، به پورن آنلاین و خودارضایی پناه می‌برد. در ورای زنی که همسرش را، دختران نوجوانش را، شغلش را، خانه و خانواده‌اش را عمیقا دوست می‌دارد‌، زنی نه سرخورده، که در تقلای رسیدن به رضایت درونی، به ویژه رضایت جنسی، می‌بینیم؛ رضایتی که با وجود رابطه‌ی عاشقانه‌ای‌ که فرصت ابراز را به او می‌دهد، همچنان از او گریزان است. رُمی حتی زمانی که در بستر، آشکارا خواسته‌هایش را بیان می‌کند، به شرم و ناکامی می‌رسد.
در میانه‌‌ی این کشمکش درونی رُمی، سموئل (با بازی هریس‌ دیکینسون) به‌عنوان کاراموز شرکت رُمی، به داستان وارد می‌شود؛ مردی جوان که در نگاه رُمی ترکیبی‌ست‌ از اعتماد‌به‌نفس، اغواگری و بی‌پروایی خام. نخستین مواجه‌شان در خیابان است، وقتی سموئل سگی وحشی را مهار می‌کند. چیزی در آن لحظه‌ی رام کردن، رُمی را جذب خود می‌کند؛ آن سلطه‌ای‌ که نه‌تنها فیزیکی، بلکه کنترلی‌ست بر آنچه سرکش و رهاست. کمی بعد، در دفتر کار، سموئل در معرفی گروهی کارآموزان، جسارتی کلامی از خود نشان می‌دهد و نیز در گفت‌وگویی خصوصی با رُمی، با لحنی طناز می‌گوید که آن‌چه رُمی در حقیقت طالب آن است، نه قدرت سلطه، که لذت تحت سلطه بودن است. نامناسب است، بله؛ اما نادرست نیست. در یک دورهمی کاری در بار، سموئل برایش لیوانی شیر می‌فرستد. رُمی آن را سرمی‌کشد؛ بی آنکه حتی خودش بداند چرا. در سکانس‌های بعد، همچون بچه‌گربه‌ای رام‌شده، روی زانوهایش خم می‌شود و شیر را از یک نعلبکی می‌نوشد؛ اینبار از علت آگاه و شاید حتی بتوان گفت راضی است، و این تازه آغاز بازی‌ست؛ اغواگری خام سموئل، و رُمی، زنی که به قدرت خو کرده و حالا در نقش کسی ظاهر می‌شود که با رضایت، اختیار را واگذار می‌کند.

در ستایش جسارت، در غیبت درام:
پیش از این، رین فیلم “Bodies Bodies Bodies” را ساخته بود؛ در ژانر کمدی و ترسناک نسل هزاره. اما در اثر نخست خود،“Instinct”، رویکردی ساختارشکنانه به تابوهای جنسی را ارائه کرد: جایی که یک روان‌درمان‌گر زندان (با بازی کریس فن هوتن، رد وومن‌ از بازی تاج و تخت) به بیماری متجاوز دلبسته می‌شود. در “Babygirl” نیز تلاش بر این بوده تا این میدان مین موضوعات ممنوعه را بی آن‌که در دام قضاوتی پاک‌دامنانه یا شهوتی نفس‌گیر بیفتد، بپیماید. که نمی‌توان گفت کاملا موفق بوده است؛ گاه در این مسیر، سکندری می‌خورد و در برخی لحظات، مخاطب احساس می‌کند با نسخه‌ای معاصر از “نه‌و‌نیم هفته” مواجه است؛ هرچند این‌بار با یک “نعلبکی شیر” به‌ جای “پایِ گیلاس آلبالو”. “Babygirl” پیش از اکران گفتگو‌ها را از آن خود کرده بود. پس از نمایش اولیه‌ی فیلم در جشنواره‌ی ونیز، تحسین‌های فراوان از سوی منتقدان و رسانه‌ها، نوید تولد اثری جسورانه در ژانر درام اروتیک را می‌داد؛ اما حاصل کار متاسفانه پیکری آراسته با لباسی پر زرق‌وبرق بر باطنی نه چندان دل‌چسب بود. برخلاف خاستگاه جذاب روایت، فیلم از همان ابتدا در خلق درامی پرکشش ناتوان است. درام فیلم، گاهی به سطحی‌ترین شکل آن رسیده می‌شود؛ بخش عمده‌ای از زمان به رابطه‌ای تکراری اختصاص می‌یابد که نه تعلیق دارد، نه گره، و نه پیش‌رفت. از سوی دیگر، فیلم در مواجهه با مفاهیم اخلاقی‌ای چون رضایت، دچار تناقض است.

فیلمی که می‌توانست به روایتی جسورانه، زن‌محور و نو در گونه‌ی خود بدل شود، در دام سطحی‌نگری و پیام‌زدگی می‌افتد؛ گویی دغدغه‌ی اصلی فیلم نه خلق موقعیت‌های دراماتیک، که پوشش تمام مسائل روز از هم‌جنس‌گرایی (اشاره به همجنس‌گرا بودن دختر رُمی؛ آن هم به گونه‌ای سطحی و بی‌سر‌و‌ته) تا قدرت زنانه در محیط کار است، بی‌آن‌که پیوندی ارگانیک میان آن‌ها برقرار کند، آنقدر که دفاعیه‌ی شخصیت “اسمه” از رئیس هم‌جنسش رنگ و بوی شعاری گرفته است. شخصیت‌پردازی سموئل، جوانی که قرار است در نهایت اغواگری، تسلط و اعتماد‌به‌نفس باشد و مرزهای رابطه را جابه‌جا کند، چنان کم‌رمق و بی‌جاذبه است که اساسا باورپذیری رابطه را زیر سؤال می‌برد.
شاید بتوان گفت کیدمن، با پذیرش بی‌پروا و هوشمندانه‌اش در نمایش رابطه‌ای جنسی که به تحقیر، شرم، و در نهایت، رضایت ختم می‌شود، این اثر را از سقوط به دامان ملودرام‌های مبتذل نجات می‌دهد. او پیش‌تر نیز در نقش‌هایی ظاهر شده که میل، گاهی از مرز عرف گذشته است: از “Eyes Wide Shut” تا “The Paperboy” و “Destroyer”. کیدمن تحقق جنسی این زن را به ما نشان می‌دهد، و همچین آن‌چه پیرامون این میل می‌گذرد و مسیری که شخصیت‌اش، رُمی، طی می‌کند؛ از تردید و سردرگمی، تا خشم نسبت به خود، تا رهایی از شهوت، آمیزه‌ای از آسودگی و خجالت، و سپس عطش دوباره. کیدمن تلاش کرده است آن‌چه در دل این تعارضات درونی و لذتِ پنهان خطرآمیز جاری‌ست را به‌گونه‌ای بیان کند تا شاید کاستی‌های فیلمنامه را نیز بپوشاند.

درست است که فیلم الگوهای تکراری ژانر اروتیک را زیر پا می‌گذارد اما در نهایت، “Babygirl” بیش از آن‌که در باب میل زنانه سخنی نو بگوید، تکرار واژه‌هایی‌ست که با هم ترکیب نمی‌شوند؛ جسارت دارد، اما عمق نه؛ بی‌پرواست، اما نه بی‌نقص. می‌خواهد ا‌ز زن امروز و دغدغه‌هایش بگوید اما فراموش می‌کند که سینما بیش از تصویر، هنر روایت نیز هست. “Babygirl” نه فیلمی تمام‌عیار، که تصویری محو از زن، قدرت، تمنا و هرآنچه است که میان‌شان جاری‌ست. و ماندگاری آن به‌خاطر بازیگر زنی‌ست که هنوز جسارت دارد در آستانه‌ی ۶۰ سالگی‌اش، پابه‌پای شهوت، شرم را هم به تصویر بکشد. جسارتی که به‌تنهایی برای نجات یک فیلم کافی نیست، اما برای شکل‌گیری گفتگویی تازه، شاید چرا.



نازگل صبوری
نازگل صبوری

مطالب زیر را حتما بخوانید:

قوانین ارسال دیدگاه در سایت

  • چنانچه دیدگاهی توهین آمیز باشد تایید نخواهد شد.
  • چنانچه دیدگاه شما جنبه ی تبلیغاتی داشته باشد تایید نخواهد شد.
  • چنانچه از لینک سایر وبسایت ها و یا وبسایت خود در دیدگاه استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
  • چنانچه در دیدگاه خود از شماره تماس، ایمیل و آیدی تلگرام استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
  • چنانچه دیدگاهی بی ارتباط با موضوع آموزش مطرح شود تایید نخواهد شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لینک کوتاه: